तुमचा पासवर्ड लीक झाला आहे का? असे करा तपासणी

आजच्या डिजिटल युगात आपली वैयक्तिक माहिती, विशेषतः पासवर्ड, लीक होणे ही फारच सामान्य बाब बनली आहे. अनेक ऑनलाइन सेवा डेटा ब्रीचचा बळी पडत आहेत आणि त्यामुळे वापरकर्त्यांचे पासवर्ड, ईमेल, बँक माहिती इत्यादी लीक होण्याचे प्रकार वाढले आहेत. अशा वेळी, स्वतःचा पासवर्ड लीक झाला आहे का, हे तपासणे आणि योग्य ती खबरदारी घेणे खूप गरजेचे आहे.

पासवर्ड लीक झाला आहे का, कसे तपासावे?

✅ Have I Been Pwned वेबसाइट
ही एक जगप्रसिद्ध वेबसाइट आहे. https://haveibeenpwned.com या वेबसाईटवर जाऊन आपला ईमेल टाका. त्यावरून माहिती मिळते की तुमचा ईमेल आणि पासवर्ड कुठल्या तरी डेटा ब्रीचमध्ये लीक झाला आहे का. यात “Pwned Passwords” नावाचे खास फीचर आहे, जिथे तुम्ही पासवर्ड टाकून त्याची खात्री करू शकता.

✅ Google Password Checkup (गूगल क्रोम वापरकर्त्यांसाठी)
जर तुम्ही Chrome ब्राउझर किंवा Android मोबाईल वापरत असाल, तर Google अकाउंटमधील Password Checkup फीचर तुमचे सेव केलेले पासवर्ड स्कॅन करते आणि लीक झाले आहेत की नाही हे सांगते. हे Google Account > Security > Password Manager मध्ये पाहता येते.

✅ Apple iCloud Keychain (iPhone वापरकर्त्यांसाठी)
Apple iCloud Keychain मध्येही अशी सुविधा असते. हे तुम्ही सेव केलेले पासवर्ड सतत तपासत राहते आणि कुठलाही पासवर्ड लीक झाल्यास तुम्हाला अलर्ट पाठवते.

✅ Firefox आणि Microsoft Edge मध्येही पासवर्ड ब्रीच डिटेक्शन फीचर उपलब्ध आहे.

पासवर्ड मॅनेजर अ‍ॅप्सचा वापर करा

LastPass, 1Password, Bitwarden, Keeper यांसारखे पासवर्ड मॅनेजर्स तुमचे लॉगिन डिटेल्स सुरक्षित ठेवतात आणि कुठल्याही डेटा ब्रीचमध्ये तुमची माहिती आढळल्यास तुम्हाला अलर्ट करतात.

डार्क वेब स्कॅन करणाऱ्या सेवा

Norton, Avast, F-Secure आणि इतर काही अँटीव्हायरस कंपन्या तुमची माहिती डार्क वेबवर स्कॅन करतात. तुमचा पासवर्ड किंवा ओळख डार्क वेबवर आढळल्यास त्वरित सूचना दिली जाते.

पासवर्ड लीक झाल्यास काय करावे?

• तत्काळ पासवर्ड बदला.
• जिथे एकच पासवर्ड वापरला असेल, तिथे सुद्धा नवीन पासवर्ड ठेवा.
• प्रत्येक अकाउंटसाठी वेगळा पासवर्ड ठेवा.
• Two-Factor Authentication (2FA) वापरा.
• लॉगिन अ‍ॅलर्ट्स, बँक व्यवहार, अनोळखी ईमेल यावर सतत लक्ष ठेवा.
• फिशिंग ईमेल्सपासून सावध रहा.

थोडक्यात काय?
पासवर्ड लीक होणे ही गंभीर बाब असली तरी वेळेवर खबरदारी घेतली तर आपण मोठ्या धोका टाळू शकतो. पासवर्ड मॅनेजर, 2FA आणि डार्क वेब मॉनिटरिंग यासारख्या सुविधा वापरल्यास तुमचा डिजिटल डेटा सुरक्षित राहतो. सतर्क राहा, सुरक्षित राहा.