मराठवाड्यात मुसळधार पावसाची शक्यता

शेतीला दिलासा, पण वादळी वाऱ्याची भीती कायम; यंत्रणांना सतर्क राहण्याचे आदेश

छत्रपती संभाजीनगर – भारतीय हवामान विभागाने (IMD) जाहीर केलेल्या ताज्या अंदाजानुसार, महाराष्ट्रात जून महिन्यात मान्सूनपूर्व पावसाची स्थिती सक्रिय होत असून अनेक भागांत पुढील काही दिवसांत विजांसह मध्यम ते जोरदार स्वरूपाचा पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. विशेषतः मराठवाडा, विदर्भ आणि कोकण विभागात 7 ते 10 जूनदरम्यान पावसाचा जोर अधिक राहील.

बंगालच्या उपसागरात निर्माण झालेल्या कमी दाबाच्या क्षेत्रामुळे राज्यात ढगाळ हवामान, गडगडाट वाऱ्यासह पाऊस, आणि काही भागांत विजांचा कडकडाट होण्याची शक्यता आहे. पश्चिम महाराष्ट्रातही हलक्या सरी सुरू होण्याचा अंदाज आहे. खरीप हंगामाच्या तयारीत असलेल्या शेतकऱ्यांसाठी हा पाऊस महत्त्वाचा मानला जातो. मात्र, हवामानातील अनिश्चितता लक्षात घेता पेरणीस घाई न करण्याचा सल्ला कृषी विभागाने दिला आहे.

राज्य सरकारने आपत्कालीन यंत्रणांना सतर्क राहण्याचे आदेश दिले असून नागरिकांनी हवामान खात्याच्या इशाऱ्यांकडे लक्ष ठेवण्याचे आवाहन केले आहे. मराठवाड्यात आगामी काही दिवसांत पावसाच्या सुस्पष्ट हालचाली पाहायला मिळणार असून हवामान विभागाने जोरदार पावसाचा इशारा दिला आहे. विशेषतः बीड, लातूर, हिंगोली, परभणी, नांदेड, छत्रपती संभाजीनगर, जालना आणि उस्मानाबाद या जिल्ह्यांमध्ये पुढील तीन ते चार दिवसांमध्ये विजांसह मध्यम ते जोरदार स्वरूपाचा पाऊस पडण्याची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे.

मान्सूनची वाटचाल आणि मराठवाड्यावर परिणाम

सध्या मान्सून केरळ आणि कर्नाटकमध्ये सक्रीय असून, त्याची प्रगती अपेक्षेपेक्षा थोडी धिम्या गतीने होत आहे. मात्र, दक्षिण-पश्चिम हवेचे प्रमाण वाढत असून त्याचा प्रभाव मराठवाड्यावरही जाणवू लागला आहे. त्यामुळे 10 जूननंतर मराठवाड्यात मान्सूनपूर्व सरी अधिक तीव्र होतील, असा अंदाज हवामानतज्ज्ञांनी व्यक्त केला आहे. राज्याच्या हवामानशास्त्र विभागाने मराठवाड्यातील शेतकऱ्यांना सतर्क राहण्याचे आवाहन केले आहे. काही ठिकाणी ताशी 30 ते 40 किमी वेगाने वारे वाहण्याची शक्यता असून, यामुळे उभ्या पिकांचे आणि घरांची नुकसानी होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही.

शेतकऱ्यांनी पेरणीसाठी अजून काही दिवस प्रतीक्षा करावी

पावसाच्या आगमनामुळे शेतकऱ्यांमध्ये समाधानाची लाट पसरली आहे. विशेषतः खरीप हंगामाची तयारी करणाऱ्या शेतकऱ्यांसाठी हा पाऊस वरदान ठरू शकतो. पण हवामानातील अनिश्चिततेमुळे योग्य नियोजन आणि सावधगिरी आवश्यक आहे. शेतकऱ्यांनी पेरणीसाठी अजून काही दिवस प्रतीक्षा करावी, असे कृषी विभागाचे आवाहन आहे.

हवामान बदलामुळे चिंता वाढली

हवामानातील सततच्या बदलांमुळे शेतकऱ्यांचे उत्पादन धोरण बदलत आहे. कोरडवाहू शेतीवर आधारित मराठवाड्याला पूर्वी निश्चित कालावधीत पाऊस पडत असे. मात्र, आता तो अनियमित झाल्याने पीक चक्र आणि निवड यावर परिणाम झाला आहे. हरभरा, बाजरी, तूर या पारंपरिक पिकांच्या ऐवजी काही शेतकरी सोयाबीन, मका आणि उशिरा येणारी भातशेती करतात, पण ती धोके पत्करणारी बाब आहे. हवामान बदलाच्या पार्श्वभूमीवर स्थानिक स्तरावरचे हवामान विश्लेषण महत्त्वाचे आहे. केवळ IMD चा अंदाज पुरेसा नसतो, स्थानिक घटकांचा अभ्यास करून शेतीचे नियोजन आवश्यक असल्याचे मत तज्ज्ञांनी व्यक्त केले आहे.

नागरिकांना सतर्कतेचा इशारा

विजेच्या गडगडाटात शेतकरी आणि नागरिकांनी झाडांखाली थांबू नये, अशा सूचना प्रशासनाने केल्या आहेत. तसेच, मोबाईल, ट्रॅक्टर व धातूच्या वस्तूंना दूर ठेवण्याचा सल्ला देण्यात आला आहे. काही ठिकाणी हलक्या स्वरूपाचा गारपिटीचा इशाराही हवामान विभागाने दिला आहे.

मराठवाड्याच्या दृष्टीने येणाऱ्या काही दिवसांतला पाऊस फारच निर्णायक ठरणार आहे. खरीप हंगामाचे नियोजन, पेरणीचे वेळापत्रक, खतांची उपलब्धता आणि नैसर्गिक आपत्ती यांच्याशी संबंधित अनेक मुद्द्यांवर या पावसाचा परिणाम होईल. प्रशासन आणि शेतकरी यांनी एकत्रित प्रयत्न करून या काळात धोरणात्मक भूमिका घ्यावी लागेल.

आगामी दिवसांत जर हवामान खात्याचा अंदाज अचूक ठरला, तर मराठवाड्यात यंदाचा पावसाळा समाधानकारक ठरू शकतो. मात्र, त्यासोबतच वादळी वाऱ्याचा धोका लक्षात घेऊन योग्य ती काळजी घेणे गरजेचे आहे.

About Author